Begeleiding kinderen

Het liefst beschermen we onze kinderen tegen verdriet en teleurstelling. Jammer genoeg kan dat niet. Ze zijn er altijd bij als er iets ingrijpends gebeurt in of om het gezin. Hoe klein ze ook zijn, kinderen rouwen ook. Ook als ze nog niet kunnen praten, voelen ze dat er iets is. Ze maken deel uit van de rouw in het gezin. Geef knuffels en liefdevolle aandacht. Vertel eerlijk wat er gebeurd is en wat er gaat gebeuren. Kinderen voelen het altijd aan als er iets niet klopt. Ze voelen dan ook dat ze niet mogen vragen en doen dat ook niet uit loyaliteit naar de ouders. Maar niets is zo veelzeggend als dat wat niet wordt gezegd! Dat brengt onrust. Vertel het hen in hun eigen taal. Zonder woorden die verhullen en het verlies zachter ofmooier maken. Want dan kunnen misverstanden ontstaan. Juist als je kinderen niet betrekt, met alle goede bedoelingen, laat je ze zo alleen. 

Een kind in rouw is niet zielig of ziek

Om te kunnen rouwen, hebben kinderen de hulp van volwassenen nodig. Hulp om te begrijpen wat er is gebeurd, wat het verlies betekent voor nu maar ook voor later. Kinderen hebben steun, stabiliteit, structuur en continuïteit nodig om te kunnen rouwen. Het helpt een kind om te merken dat er ook dingen hetzelfde zijn gebleven, dat geeft houvast en veiligheid. Kinderen hebben steun en begrip nodig om de soms heftige gevoelens en gedachten te kunnen uiten zoals verdriet, boosheid, angst, schuldgevoel, jaloezie. Al die gevoelens door elkaar kunnen hen behoorlijk verwarren. Kinderen uiten hun gevoelens vaak via gedrag: zij hebben boze buien, trekken zich terug, vertonen angst bij het afscheid nemen, komen moeilijk in slaap, hebben buikpijn. Dit hoort bij het rouwen.
 
Een kind in rouw is niet zielig en niet ziek. Een kind in rouw kan wel aan de slag met de gevolgen van het verlies. Zo krijgen alle gevoelens een plaats en wordt het verlies onderdeel van het levensverhaal van het kind. Het verlies zal het altijd met zich meedragen. Het doel van begeleiding is om de scherpe kantjes van de pijn er af te halen. Hoewel het niet meer wordt zoals vroeger, kunnen kinderen leren om hun verlies, verdriet of herinneringen een plek te geven. Ik begeleid kinderen tijdens zo’n moeilijke periode in hun leven. Daarnaast adviseer ik hun ouders/verzorgers, zodat ook zij hun kinderen weer kunnen helpen. 

Signalen als aanleiding voor ondersteuning (vooral bij langere duur)

• Sterke emoties, zoals woede, angst, verdriet, moedeloosheid of schuldgevoel;
• Emoties (bijna) niet uiten, omdat het kind rekening houdt met de emoties van anderen;
• Niet willen praten over het verlies of juist alleen maar over het verlies willen praten;
• Teruggetrokken, moeilijk om contact te maken, niet meer met anderen spelen;
• Problemen met slapen;
• Verlatingsangst, moeite met afscheid nemen;
• Sterke angst om iets of iemand anders kwijt te raken;
• Weinig puf hebben;
• Sterke schommeling in stemmingen;
• Problemen op school;
• Terugval in ontwikkeling (bijvoorbeeld bedplassen);
• Gedragsproblemen, zoals ongehoorzaamheid of driftbuien;
• Lichamelijke klachten zonder duidelijke oorzaak;
• Weinig zelfvertrouwen;
• Vlucht in het ongezonde, zoals alcohol- en drugsgebruik, zichzelf of anderen pijn doen, zich verliezen in overmatig gebruik van de computer.