Rouwen doet pijn, maar is nodig om weer vooruit te kunnen kijken. Maar wat als verlies en rouw ongemak blijven opleveren of zelfs je leven bepalen?
Normale reacties
Rouwen doe je met alles wat je in je hebt, ieder op zijn of haar manier. Alle reacties mogen er zijn. Van verdriet en boosheid tot verwarring, leegte, spijt, schuld, angst en nog veel meer. Het is echt niet gek als je opstandig wordt, jezelf terugtrekt of concentratieproblemen hebt. Of als je minder zelfvertrouwen hebt. Of allerlei lichamelijke klachten. Het hoort allemaal bij een rouwproces.
Een rouwproces, dat overigens nooit echt helemaal klaar is. Jouw verlies blijft bij jou en jouw verhaal horen. Je zou niet anders willen toch? Je merkt echter na een tijdje - hoe lang, dat is voor iedereen anders - dat de wereld er voor jou weer anders uitziet, dat je weer meedoet. Dat je af en toe weer kunt genieten en dat je verdriet niet meer alles overheerst, van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat.
Als verlies en rouw ongemak blijven opleveren
Verlies en rouw kunnen ook ongemak blijven opleveren of zelfs je leven bepalen. Dan kan het goed zijn om hulp te zoeken. Wellicht herken je het volgende bij jezelf of bij iemand die je dierbaar is:
- Niet goed voor jezelf zorgen;
- Contacten niet meer onderhouden en je afsluiten voor anderen;
- Geen belangstelling meer voor anderen;
- Alleen maar of helemaal niet over het verlies willen praten;
- Je onverschillig voelen of niets meer voelen;
- Jezelf de schuld geven van het verlies of je ervoor schamen;
- Het verlies niet kunnen accepteren;
- Veel stemmingswisselingen, je somber voelen, niet meer kunnen ontspannen;
- Onzeker of bang zijn, minder of geen zelfvertrouwen ervaren;
- Blijvende lichamelijke klachten zonder aanwijsbare oorzaak;
- Schadelijk gedrag zoals drinken, veel/weinig eten, medicijngebruik, risico’s nemen, dood willen.
En? Kom praten als je dit herkent. Hierbij is niet de tijd maatgevend, maar de last die je ervaart. Rouw is geen ziekte, maar je kunt er wel ziek van worden. Als je langere tijd slecht slaapt of piekert, dan kun je bijvoorbeeld uitgeput raken en depressief worden.
Aanmelden deelgenotengroep kan nog
In februari/maart 2015 start de deelgenotengroep ‘Verder na verlies’, voor volwassenen die hun partner hebben verloren. Onder professionele begeleiding werk je eraan om jezelf beter te voelen. Bij belangstelling bespreken we eerst of deelname aan de groep jou kan helpen. Ik nodig je graag uit.
